Leathermen of Pakistan

Weet jij waar je schoenen vandaan komen? Of die leuke leren jas? Dikke kans dat ze uit Pakistan komen. Pakistan is namelijk éen van de grootste leerproducenten ter wereld. Helaas zijn de omstandigheden waaronder het leer in Pakistan geproduceerd wordt verschrikkelijk slecht.

Hell-bent for leather

De werknemers werken lange uren tegen lage lonen. Ook kampen veel werknemers met zware gezondheidsproblemen door het werken met giftige stoffen en onveilige machines. SOMO, NOWCommunities(opens in new window) en Oxfam(opens in new window) deden onderzoek in Pakistan. NOOR fotograaf Asim Rafiqui(opens in new window) bracht het in beeld. Lees hier het verhaal van de leermannen en –vrouwen uit Pakistan.

Jaarlijks produceert Pakistan ongeveer vier en een half ton(opens in new window) leer. Bijna de helft van al dat leer komt in Europa terecht – ook in Nederland. Veel daarvan is al tot een product verwerkt – schoenen, kleding, koffers en andere accessoires – én een deel daarvan is onverwerkt leer.

In de leerbedrijven

De meeste Pakistaanse leerbedrijven staan in de steden Sialkot, Lahore en Karachi. Er zijn veel geintegreerde bedrijven waar huiden worden gelooid, geverfd en verwerkt tot producten zoals kleding. De huiden die gebruikt worden, zijn afkomstig van koeien, buffels, geiten of schapen.

Van huid naar leer

De dierenhuiden worden omgezet in leer in het zogeheren wet-blue proces. Grote houten tonnen worden gevuld met water en chromaat, een zoutverbinding van het metaal chroom. Deze tonnen draaien twee tot 24 uur rond. De werknemers staan op blote voeten en zonder beschermende kleding in deze natte en extreem warme omgeving en ademen de giftige chroomdampen in. Ze krijgen hierdoor problemen met hun luchtwegen en nare huidinfecties.

Muhammad’s verhaal

Muhammad lijdt aan nierfalen. Dit begon veertien jaar geleden, toen hij in de looierij werkte bij de zogeheten ‘hot- toggle-machine. Op deze machine wordt leer gedroogd en opgerekt. Hij deed zijn werk in een extreem hete omgeving, waardoor hij constant uitgedroogd was. Sindsdien moet hij gedialyseert worden. Dit moet hij in zijn vrije tijd doen, want als hij het tijdens werktijd doet, wordt hij gekort op zijn salaris. Ook heeft hij geen compensatie gekregen van de fabriek voor zijn ziekte. Wel werd hij overgeplaatst naar een fysiek minder zware afdeling.

Spoelen, drogen en oprekken

Als de huiden uit de tonnen komen, zijn ze blauw. Vandaar de naam: wet-blue. De huiden worden uitgespoeld en gedroogd en in sommige gevallen opgerekt. Daarna worden ze voorbereid voor het verfproces. Hiervoor moeten ze door een zware machine worden gehaald die er voor zorgt dat de huiden overal even dik zijn. Uit het onderzoek blijkt dat in éenderde van de fabrieken deze machines niet voldoende beschermd zijn. Geinterviewden vertelden over collega’s die hun handen of armen verloren bij het bedienen van de machines.

 

Beschermende maatregelen onder de maat

Volgens de Pakistaanse wet zijn werkgevers verplicht om werknemers die met chromaat werken, van een beschermende uitrusting te voorzien. Uit de enquêtes en diepte-interviews met werknemers in leerlooierij in Karachi komt naar voren dat zelfs eenvoudige beschermende kleding, zoals handschoenen en maskers, vaak niet worden verstrekt. Ook weten werknemers vaak niet dat het nodig is deze te gebruiken. Werknemers worden niet voldoende getraind om de zware machines te gebruiken. Machines zijn niet beveiligd en de stress om aan productiequota te voldoen, leidt vaak tot ongelukken.

Verven en verwerken

De huiden worden geverfd en ingevet om soepel te worden. Daarna worden de huiden gedroogd en is de ‘crust leather’ klaar. Een deel van dit leer wordt direct geëxporteerd. Het andere deel wordt al in Pakistan verder verwerkt tot een product. Om er kleding van te maken, wordt dit leer eerst nog opgepoetst of voorzien van een coating en eventueel nog een keer geëgaliseerd.

Veel te lage lonen en lange werkdagen

Naast de gevaarlijke en ongezonde arbeidsomstandigheden, hebben de werknemers moeite om de eindjes aan elkaar te knopen. Hun lonen liggen net op, en in sommige gevallen zelfs onder, het minimumloon van 14.000 Rupees (€119 euro) per maand. Dit is bij lange na niet genoeg om in hun basisvoorzieningen te voorzien. De Asia Floor Wage campagne(opens in new window) , een internationale coalitie van vakbonden, berekende dat hiervoor minimaal 31,197 Rupees (278 euro) per maand nodig is. Vaak sluiten de werknemers tussen de betalingen door leningen af om hun huur, eten en medische kosten te kunnen betalen. En zo komen ze steeds verder in de problemen. Soms gaan hun kinderen ook in de fabriek werken om de schulden te kunnen afbetalen.

Mohammad: “Ik heb minimaal 40 tot 50.000 Rupees nodig om mijn onkosten te betalen. Dat is alleen maar mogelijk doordat mijn vrouw en dochters ook werken. Mijn drie jonge kinderen gaan naar school maar moeten ook werken.“

De fabrieken maken vaak gebruik van een quota-systeem: Werknemers moeten op een werkdag een bepaalde productie halen. De quota worden steeds verder opgeschroefd, waardoor de werknemers gedwongen zijn om steeds langer en steeds sneller te werken. Ze nemen geen pauzes meer, gaan niet meer naar het toilet en eten en drinken niet meer tussendoor.

Geen rechten en grote baanonzekerheid

Een groot deel van de mensen zijn niet in dienst van de fabrieken waar ze werken. In het onderzoek was maar vijf procent van de werknemers in dienst van de fabriek. De overige 95 procent is aangesteld door onderaannemers. Dat maakt hun positie superkwetsbaar. Ze hebben geen enkel bewijs dat ze in de betreffende fabriek werken. Ze worden gedwongen om onbetaald over te werken. Als je hierover klaagt, verlies je je baan. Lid van de vakbond? Voor je het weet lig je eruit, of word je overgeplaatst naar een andere plek in de fabriek waar het werk veel zwaarder is.

Hoe de Europese Unie kan helpen

De Europese Unie heeft speciale handelsafspraken met Pakistan (en ook een aantal andere ontwikkelingslanden) om producten tegen lage invoertarieven op de Europese markt te brengen (GSP+)(opens in new window) . Daar zijn voorwaarden op het gebied van milieu en mensenrechten aan verbonden. Maar helaas controleert de EU niet voldoende of de voorwaarden wel worden nageleefd. Hier ligt een kans! De EU zou dit veel beter kunnen monitoren.

Wat helpt nog meer?

De Pakistaanse overheid moet regelgeving op het gebied van gezondheid, veiligheid en vereniging van vakbond ontwikkelen en implementeren. Ook moet ze controleren of deze regels worden nageleefd.

Bedrijven die handelen in leer of leerproducten uit Pakistan, moeten goed uitzoeken onder welke omstandigheden hun producten worden gemaakt en hoeveel de werknemers hiervoor betaald krijgen. Ook kunnen ze eisen stellen aan fabrieken waarmee ze samenwerken.

En jij? Jij kan helpen door dit verhaal te delen(opens in new window) .