Illustration by Alex Mellon.

Home
Laatste nieuws
Terror unleashed: Nederlandse honden in Israëls oorlogsmisdaden

Terror unleashed: Nederlandse honden in Israëls oorlogsmisdaden

Lang lezen

Lydia de Leeuw

Maria Hengeveld

10 april 2025

⚠️ Trigger waarschuwing: Dit artikel bevat beschrijvingen van extreem geweld, waaronder aanvallen door militaire honden, fysieke mishandeling en psychologisch trauma. Het bevat getuigenissen van slachtoffers, waarvan sommige geweld tegen kinderen beschrijven.

Samenvatting

Het Israëlische leger gebruikt systematisch honden om Palestijnen, waaronder kinderen, ouderen en gedetineerden, te mishandelen, soms met fatale gevolgen.
SOMO’s onderzoeksbevindingen onthullen een aanzienlijk risico dat uit Nederland geëxporteerde politiehonden door het Israëlische leger worden gebruikt bij schendingen van het internationaal recht.
Het Genocideverdrag verplicht Nederland actie te ondernemen om genocide te voorkomen. Door de export van diensthonden naar Israël toe te staan, handelt Nederland in strijd met zijn internationaalrechtelijke verplichtingen.

Het is begin 2024 in Nablus, op de bezette Westelijke Jordaanoever. Amna’s driejarige zoon Ahmad slaapt in haar armen terwijl ze haar andere kinderen klaarmaakt voor school. Plotseling dringen Israëlische soldaten met een grote politiehond haar huis binnen. De hond valt Amna en Ahmad aan en houdt zijn kaken minutenlang rond de billen van de peuter geklemd. “Ik hoorde hoe mijn zoon het uitkrijste van de pijn en mijn dochters schreeuwden en huilden van angst en schrik,” herinnert Amna zich. De soldaten slepen de hond en Ahmad de trap af en het gebouw uit, waarbij ze Amna met de kolf van een geweer slaan om haar bij Ahmad weg te houden. Wanneer de soldaten Ahmad terugbrengen bij zijn moeder is hij “bewusteloos en in een bebloede foliedeken gewikkeld.” Ahmad ligt vervolgens acht dagen in het ziekenhuis en heeft 42 inwendige en uitwendige hechtingen nodig. Amna’s andere kinderen lopen “ernstige psychologische trauma’s op door alles waarvan ze getuige zijn geweest”.

Van Gaza tot de Westelijke Jordaanoever, van Palestijnse huizen tot Israëlische detentiecentra; Palestijnen delen gruwelijke getuigenissen o van hondenaanvallen door het Israëlische leger. Deze getuigenissen tonen het systematische gebruik van honden door het Israëlische leger om Palestijnen te brutaliseren, waaronder kinderen, ouderen en medisch personeel – soms met fatale gevolgen.

Illustration created by Alex Mellon for SOMO. April, 2025.

Naar verluidt is Nederland een belangrijk herkomstland van diensthonden voor het Israëlische leger , maar door de vertrouwelijkheid van bedrijfsinformatie is er geen openbare informatie beschikbaar over de leveranciers, of het aantal honden dat door Nederlandse bedrijven aan het Israëlische leger wordt geleverd.

SOMO heeft ontdekt dat politiehondenbedrijven in Nederland de vereiste veterinaire certificaten hebben verkregen voor de export van ten minste 110 honden naar Israël tussen oktober 2023 en februari 2025. Honderd van deze certificaten werden verleend aan het bedrijf Four Winds K9, een trainingscentrum voor diensthonden in het Brabantse Geffen.

Four Winds K9: een besmet verleden

Four Winds K9 heeft decennialang honden naar Israel geëxporteerd. Dit verleden is besmet door onwettige hondenaanvallen gepleegd door Israëlische soldaten tegen Palestijnen. SOMO heeft gelekte documenten doorgenomen die licht werpen op een rechtszaak tegen Four Winds K9 en aantonen hoe de Israëlische regering tot het uiterste ging om hun leverancier te beschermen:

Uitgelekte e-mails: Hoe Israël Nederlands hondenleverancier te hulp schoot tijdens rechtszaak

Een paar dagen voor kerstmis in 2016 ontvangen de eigenaren van Four Winds K9, een brief van Liesbeth Zegveld, een Nederlandse mensenrechtenadvocaat, waarin hen wordt medegedeeld dat de honden die zij aan het Israëlische leger hebben geleverd, zijn gebruikt bij een onrechtmatige aanval op een Palestijns kind en dat het bedrijf nu aansprakelijk zal worden gesteld voor de geleden schade. In 2014 lieten soldaten van de hondeneenheid van het Israëlische leger – de zogenaamde Oketz (“Steek”) eenheid – twee van hun honden los op een groep jonge Palestijnen in Beit Umar, een dorp op de Westelijke Jordaanoever. Hamzeh Abu Hashem, toen 16 jaar oud, werd aangevallen en in zijn been, arm en schouder gebeten. De soldaten filmden zichzelf (opens in new window) terwijl ze de jongen uitscholden en één van hun honden instrueerden met “bijt hem!”. Hamzeh liep ernstige lichamelijke verwondingen op, evenals psychologische trauma’s en aanhoudende angst.

Deze aanval was geen geïsoleerd incident. Zoals vermeld in de brief, is het “staande praktijk” voor het Israëlische leger om Palestijnse burgers met honden aan te vallen in bezet Palestijns gebied. “U weet dat uw honden tegen Palestijnen worden ingezet en dat zij ook daadwerkelijk aanvallen en bijten,” staat er in de brief.

Four Winds K9 leverde naar verluidt 90% van de honden die in die tijd door de IDF (het Israëlische leger) werden gebruikt.

In 2017 spant Zegveld een rechtszaak aan tegen Four Winds K9 voor de verwondingen die Hamzeh heeft opgelopen door de honden die zij aan het Israëlische leger hadden geleverd. Op 31 oktober 2017 ontvangen de eigenaren van Four Winds K9 een dagvaarding met de oproep om op 6 december vertegenwoordigd door een advocaat voor de rechter te verschijnen.

Een paar dagen na ontvangst van de dagvaarding vraagt Four Winds K9 in een brief aan het Israëlische Ministerie van Defensie om voor het bedrijf “een gekwalificeerde en betrouwbare Nederlandse advocaat” te vinden en bij te dragen in “de kosten voor deze advocaat en verdere proceskosten”. In de ogen van de eigenaren van Four Winds K9 was dergelijke steun gepast. “Vanwege onze langdurige relatie (bijna 25 jaar) hopen en verwachten wij dat uw regering ons zal bijstaan met de nodige steun om deze zaak op te lossen.” In hun brief aan het Israëlische Ministerie van Defensie spreken de eigenaren hun bezorgdheid uit dat, als de rechtbank de eisers in het gelijk stelt, “de levering van werkhonden [aan Israël] zal worden stopgezet”.

Eerste keuze

De dagvaarding veroorzaakt niet alleen paniek bij Four Winds K9, maar ook binnen de Israëlische overheid. Dit blijkt uit uitgelekt mailverkeer tussen het Israëlische Ministerie van Defensie, het Israëlische Ministerie van Justitie en twee advocatenkantoren. Na op de hoogte te zijn gebracht over de rechtszaak raken verschillende hoge Israëlische overheidsfunctionarissen betrokken bij de zaak Four Winds K9, net als twee Nederlandse advocatenkantoren: Wladimiroff Advocaten en Florent. Het in Den Haag gevestigde advocatenkantoor Wladimiroff Advocaten vertegenwoordigt Four Winds K9 in onderhandelingen met de advocaten van het slachtoffer. Het Amsterdamse advocatenkantoor Florent fungeert als liaison tussen Wladimiroff Advocaten en de Israëlische overheid, en adviseert de Israëlische overheid over de implicaties van de zaak.

Interne emails laten zien dat een reden voor het Israelische Ministerie van Jusititie om zich in het geschil te mengen is dat het Ministerie van Defensie het “erg belangrijk” vindt om de relatie met Four Winds K9 te behouden, omdat “dit bedrijf een al ongeveer 25 jaar een belangrijke leverancier van honden is voor de Oketz-eenheid” en “de IDF de eerste keuze geeft bij het selecteren van de honden.”

De Israëlische overheid levert input op verschillende versies van de voorgestelde schikkingsovereenkomst. Als Wladimiroff en Zegveld er bijna uit zijn, wisselen Florent en het Israëlische ministerie van Jusititie verschillende e-mails uit over het afwachten van het “groene licht” van het ministerie van Defensie voor het accepteren van de schikkingsovereenkomst. Op 12 juni 2018 mailt het Ministerie van Justitie aan Florent: “MoD heeft zijn goedkeuring gegeven. Je kunt [advocaat bij Wladimiroff] groen licht geven!” Op 8 oktober 2018 wordt de schikking met Four Winds K9 bekend gemaakt(opens in new window) . Het bedrijf gaat akkoord met het betalen van een niet nader genoemd bedrag aan Hamzeh en zijn vader.

Systematische inzet van honden als wapens

Sinds de rechtszaak tegen Four Winds K9 in 2017 zijn de mensenrechtenrisico’s van de verkoop van honden aan het Israëlische leger alleen maar toegenomen. Rapporten van mensenrechtenorganisaties, media en de Verenigde Naties (opens in new window) laten zien dat de aanval van Hazmeh in 2014 slechts één voorbeeld is van een patroon van misbruik, waarbij het Israëlische leger, de politie en gevangenisdiensten regelmatig honden gebruiken om burgers te bedreigen en aan te vallen, waaronder peuters, ouderen en gehandicapten. Honden worden ook gebruikt om gedetineerde Palestijnen te martelen waaronder, volgens verschillende media, door verkrachting.

SOMO ontving zestien slachtoffer- en getuigenverklaringen, verzameld door de Palestijnse mensenrechtenorganisaties Al-Haq en Al Mezan. De verklaringen beschrijven verschillende soorten aanvallen met honden door het Israëlische leger sinds oktober 2023. Ze schetsen een gruwelijk beeld van het gebruik van honden als wapens door het Israëlische leger tegen Palestijnse burgers.

Gebeten, geslagen, bedreigd: Getuigenissen van hondenaanvallen in detentie

Een 77-jarige man uit Gaza die werd vastgehouden door het leger beschreef hoe enkele “van de gruwelijkste dagen” tijdens zijn maandenlange detentie de vier nachten waren waarin soldaten elke avond om stipt 23:00 uur de gedetineerden opdroegen om “met het gezicht naar beneden op de grond te gaan liggen en onze benen te spreiden” en de honden opdroegen om hen aan te vallen. Hij herinnerde zich dat een hond “in mijn rechterhand beet en me de kamer uitsleurde naar waar de soldaten stonden te wachten. Ze vielen me aan, stompten me en sloegen me met wapenstokken. Eén van hen raakte me in mijn maag. Ik was doodsbang en had ondraaglijke pijn.”

Een ambulancechauffeur die samen met ander medisch personeel werd opgepakt tijdens een inval in een ziekenhuis in Gaza vertelde een soortgelijk verhaal: “De Israëlische soldaten bevalen ons regelmatig om met ons gezicht op de grond te gaan liggen en lieten hun honden los, die ons aanvielen. Een gevangene werd in zijn dij gebeten, een ander in zijn schouder. In ons geloof is het niet toegestaan om aangeraakt of gelikt te worden door een hond; daarna zouden we ons moeten wassen. De soldaten wisten dit.” De ambulancechauffeur herinnert zich hoe honden werden gebruikt bij martelingen: “Een andere soldaat bracht een hond mee, die hij voor mijn ogen voerde terwijl ik werd ondervraagd. Hij gebaarde dat hij de hond zou loslaten als ik niet zou bekennen. […] We konden ons nauwelijks bewegen door de intensiteit van het slaan, maar als we dat wel deden – wanneer ze de honden erbij haalden – werden we nog harder in het gezicht geschopt met hun laarzen.”

In juli 2024 publiceerde de VN Hoge Commissaris voor de Mensenrechten (OHCHR) een rapport(opens in new window) over de situatie van Palestijnen in Israëlische detentie. Vrijgelaten Palestijnenvertelden het OHCHR hoe Israëlische militairen “gedetineerden systematisch onderwierpen aan geweld en vernedering, onder andere door herhaalde ernstige fysieke mishandelingen, het loslaten van honden op de gedetineerden, in sommige gevallen resulterend in aanvallen en beten, en wijdverspreide bedreigingen en beledigingen.”

Honden als wapens tijdens huiszoekingen door het leger

Het Israëlische leger blijft honden gebruiken om Palestijnen in hun huizen aan te vallen. Een man uit Gaza vertelde over een aanval op zijn familie in hun woning in december 2023: “Ongeveer zes soldaten waren me aan het martelen. Ze gebruikten beledigende woorden om me aan te spreken en zeiden: ‘Jullie zijn klootzakken’. Ik sliep op gebroken glas; mijn bloed was overal. Ik had het gevoel dat ik elk uur een beetje meer mijn geheugen verloor. Toen ik om water vroeg, goten ze het over mijn hoofd. Ze lieten drie honden los, die het bloed van mijn lichaam likten, en ze staken sigaretten uit op mijn rug.”

Honden: huisdieren of wapens?

De export van militaire honden is grotendeels ongereguleerd en valt onder dezelfde administratieve procedures als de uitvoer of verhuizing naar het buitenland van huisdieren.

De aanval op Hamzeh in 2014 vestigde nationale media-aandacht op Four Winds K9 en leidde ertoe dat verschillende Nederlandse parlementariërs opriepen (opens in new window) tot een onmiddellijke stopzetting van de export van honden naar het Israëlische leger. Dit zette de Nederlandse regering ertoe aan een dual-use exportvergunningenstelsel te verkennen(opens in new window) dat van toepassing zou zijn op honden met Israël als exportbestemming. Onder een dergelijk systeem zou voor goederen en dieren die voor zowel civiele als militaire doeleinden kunnen worden gebruikt een exportvergunning nodig zijn, waarbij de staat de mensenrechtenrisico’s van dergelijke export beoordeelt voordat een vergunning wordt verleend. Ondanks de duidelijke mensenrechtenrisico’s besloot (opens in new window) de Nederlandse regering een dergelijk vergunningenstelsel niet in te voeren. Zelfs vandaag de dag, met toenemend bewijs van misbruik en hernieuwde oproepen van parlementariërs om de export van honden naar het Israëlische leger te voorkomen, blijft de Nederlandse regering onwillig(opens in new window) om het risico aan te pakken dat Nederlandse honden worden gebruikt bij onwettige aanvallen door het Israëlische leger.

Nederlandse Staat voor de rechter vanwege export van honden

Nederland blijft naar verluidt een belangrijk herkomstland van honden voor de Oketz-eenheid . In januari 2024 kondigde(opens in new window) het Israëlische Ministerie van Defensie een grote inkoopactie bij vertrouwde leveranciers van getrainde honden in Nederland en Duitsland aan.

SOMO vroeg de Nederlandse douane om een geaggregeerd, geanonimiseerd overzicht van exportcijfers van honden die door private partijen en – indien van toepassing – het Nederlandse Ministerie van Defensie naar Israël, specifiek het Israëlische Ministerie van Defensie, zijn geëxporteerd. De douane antwoordde SOMO in een e-mail op 17 februari 2025 dat zij deze informatie niet kon delen, zelfs niet in geanonimiseerde of geaggregeerde vorm, vanwege “privacy voorschriften”.

SOMO heeft echter informatie verkregen van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) waaruit blijkt dat de NVWA tussen oktober 2023 en februari 2025 110 veterinaire certificaten heeft afgegeven voor de export van honden door Nederlandse militaire/politiehondenbedrijven naar Israël. Van deze 110 certificaten zijn er 100 afgegeven aan Four Winds K9. Nog eens vier certificaten werden afgegeven aan Police Dogs Centre Holland en zes aan K10 Working Dogs.

Op 17 maart 2025 benaderde SOMO de bedrijven Four Winds K9, Police Dogs Centre Holland, en K10 Working Dogs met vragen over (i) de identiteit van hun Israëlische afnemers, (ii) het gebruik van honden door deze afnemers, (iii) hoe zij ervoor zorgen dat hun honden niet worden gebruikt bij schendingen van het internationaal recht, en (iv) of zij ooit informatie hebben ontvangen van de Nederlandse overheid – voor of na 7 oktober 2023 – over de juridische risico’s van het leveren van diensthonden aan Israël. Tot op heden heeft geen van de bedrijven gereageerd op de vragen van SOMO.

Rechtszaak om Nederlandse export van werkhonden te stoppen

Volgens de Nederlandse wet kunnen bedrijven en bedrijfsleiders die honden exporteren naar het Israëlische leger strafrechtelijk aansprakelijk worden gesteld wanneer hun levering van honden oorlogsmisdaden of genocide gepleegd door het Israëlische leger mogelijk maakt en/of verergert.

Maar er zijn ook duidelijke verplichtingen voor de Nederlandse staat om te voorkomen dat uit Nederland geëxporteerde honden worden gebruikt bij schendingen van het internationaal recht door Israël.

Op 26 januari 2024 concludeerde het Internationaal Gerechtshof (IGH) in Den Haag dat er een aannemelijk risico bestaat dat Israël genocide pleegt in de Gazastrook. Het Genocideverdrag verplicht Nederland om actie te ondernemen om genocide door Israël te voorkomen.

Op 19 juli 2024 bepaalde het IGH dat Israëls bezetting van de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever, inclusief Oost-Jeruzalem, onwettig is en moet worden beëindigd. Het Hof maakte duidelijk dat derde staten de verplichting hebben om “stappen te ondernemen om handels- of investeringsrelaties te voorkomen die bijdragen aan de instandhouding van de illegale situatie die Israël in de bezet Palestijns gebied heeft gecreëerd”.

SOMO en negen andere Palestijnse en Nederlandse maatschappelijke organisaties klagen Nederland aan vanwege haar rol in het faciliteren van Israëls schendingen van het internationaal recht, waaronder de illegale bezetting van Palestijns gebied en de aannemelijke genocide op het Palestijnse volk in Gaza. Een van de eisen in de zaak, die zich nu in de beroepsfase bevindt, is een stop op de export van (militaire) honden naar Israël of, als alternatief, het opleggen van een dual-use exportvergunningenstelsel voor honden naar Israël.

“Nederland doet te weinig om de export van wapens en honden aan Israël te voorkomen. Honden worden ingezet om Palestijnen te bedreigen en te bijten. Dat moet stoppen”, aldus Christiaan Alberdingk Thijm, advocaat van de organisaties in hun zaak tegen de staat.

De hoorzitting in hoger beroep in de zaak zal naar verwachting in de zomer van 2025 plaatsvinden.

Noot: Sommige citaten in dit artikel zijn uit het Hebreeuws of Engels naar Nederlands vertaald.

SOMO’s pro-bono onderzoekshelpdesk, The Counter, heeft bijgedragen aan dit verhaal.

__________________________________________

Update:

Op 10 april 2025 bracht Kamerlid Christine Teunissen tijdens een debat over buitenlandse zaken in de Tweede Kamer het onderzoek van SOMO naar het gebruik van Nederlandse honden door het Israëlische leger ter sprake(opens in new window) .

Kort daarna nam de Tweede Kamer een motie aan waarin de regering werd opgeroepen om:

Aan te dringen op controles op EU-niveau om politiehonden op de exportlijst voor tweeërlei gebruik te plaatsen, en
alle andere mogelijke maatregelen te onderzoeken om een einde te maken aan de export van honden die door Israël als aanvalshonden kunnen worden gebruikt.

In de komende weken zal de minister van Buitenlandse Zaken naar verwachting reageren met het standpunt van de regering.

Lees de volledige motie hier(opens in new window) .