Shell niet in staat om rol van betekenis te spelen in energietransitie

Shell zal er niet in slagen om zelfs de meest bescheiden klimaatdoelstellingen te halen als het bedrijf niet gedwongen wordt om onmiddellijk structureel te veranderen, concludeert SOMO in Still playing the Shell Game. Het rapport ziet vier belangrijke obstakels die het bedrijf ervan weerhouden een geloofwaardige rol te spelen in de strijd tegen klimaatverandering. Belangrijk punt van kritiek is het gebrekkige financiële management van de oliemultinational, die te afhankelijk blijft van fossiele brandstoffen en vastzit in een bedrijfsmodel dat draait om winstmaximalisatie.

Still playing the Shell Game

Shell staat bekend om het feit dat het zijn aandeelhouders graag tevreden houdt, en gaf daarom alleen al in de eerste twee decennia van deze eeuw 237 miljard dollar uit aan het terugkopen van aandelen en het uitkeren van dividenden. Daardoor bouwde het oliebedrijf veel meer schulden op dan zijn concurrenten. Ondertussen investeert Shell nog steeds in de winning van fossiele brandstoffen, parkeert het zijn winsten in belastingparadijzen en pompt het kunstmatig zijn waarde op door te weigeren oliereserves af te schrijven als ‘stranded assets’.

Shell stelt de verkeerde prioriteiten

Ilona Hartlief, onderzoeker bij SOMO: “Shell had ervoor kunnen kiezen om die miljarden dollars te investeren in duurzame energie, en het bedrijf voor te bereiden op de rechtvaardige energietransitie die de wereld dringend nodig heeft. Elke dollar die wordt besteed aan exorbitante uitkeringen aan bestuurders en aandeelhouders, of verdwijnt in belastingparadijzen, is een dollar die niet wordt besteed aan fatsoenlijke lonen, de omscholing van werknemers voor klimaatbestendige banen, het opruimen van olielekkages, het compenseren van gemeenschappen, of aan het realiseren van de doelstelling om de uitstoot de komende 50 jaar tot nul terug te brengen.”

Het rapport stelt dat er weinig reden is om aan te nemen dat Shell snel van koers zal veranderen. Hartlief: “Zelfs in de meest positieve scenario’s van Shell zal het wereldwijde olie- en gasverbruik in 2050 met respectievelijk slechts 7 en 15 procent afnemen.”

Van kolonialistisch tot democratie-ondermijnend

Het rapport onthult hoe de geschiedenis van Shell – zevende op de wereldranglijst van grootste CO2-uitstotende bedrijven sinds 1965 – geworteld is in het gewelddadige kolonialisme van de Nederlandse staat. Het bedrijf is groot geworden dankzij de oliereserves die het uit gekoloniseerde gebieden heeft gehaald, en deinsde er niet voor terug om geweld aan te wakkeren en eraan deel te nemen. “De overblijfselen van deze koloniale geschiedenis zijn nog steeds duidelijk zichtbaar in de huidige draaideurverhouding met de Nederlandse autoriteiten, waarbij Shell zijn bevoorrechte toegang tot beleidsmakers gebruikt om zijn eigen belangen veilig te stellen,” aldus Hartlief.

Protest tegen de steun van Shell aan het Apartheidsregime in Zuid-Afrika

Misleiden publieke opinie

De Brits-Nederlandse oliegigant gebruikt reclame en marketing om het gevoel van urgentie over klimaatverandering te temperen, en publieke en politieke steun te behouden, en beïnvloedt daarmee zowel het tempo van de energietransitie (niet te snel), als de richting (blijvende vraag naar fossiele brandstoffen).

Hartlief: “Shell verkoopt verleidelijke leugens en manipuleert de publieke opinie, zodat er weinig wordt gewezen naar het verleden van het bedrijf en er zo min mogelijk kritische vragen worden gesteld over de smerige praktijken van vandaag.”

De vier manieren waarop Shell een rechtvaardige transitie belemmert:

• Shell blijft vastzitten in winstmaximalisatie
• Shell gedijt bij ongelijkheid en geweld
• Shell ondermijnt democratische besluitvorming
• Shell misleidt

Future beyond Shell

De publicatie Still playing the Shell Game kwam tot stand in samenwerking met Dekolonisatie Netwerk Voormalig Nederlands-Indië(opens in new window) , HandelAnders! coalitie(opens in new window) , JA! Justiça Ambiental/Friends of the Earth Mozambique(opens in new window) en Reclame Fossielvrij. Dit onderzoek is onderdeel van Future Beyond Shell(opens in new window) , een platform gehost door Transnational Institute (TNI), SOMO en Code Rood.