Samenwerking tussen ngo’s en bedrijven: structurele oplossing voor ontwikkelingsvraagstukken?

Steeds vaker werken bedrijven en ngo’s samen aan ontwikkelingsvraagstukken als schoon drinkwater of vaccinatieprogramma’s. Dat lijkt heel mooi, maar voor ngo’s zitten hier een paar belangrijke haken en ogen aan. In dit artikel worden de belangrijkste benoemd.

Druppel op de gloeiende plaat?

Veel samenwerkingen draaien om een duidelijk, aansprekend thema, waarbij de consument meteen bijdraagt aan de oplossing van een probleem: “Koop een fles mineraalwater en 100% van onze winst gaat naar schoon drinkwater in Afrika” of “Één pak luiers = één vaccinatie”. Op microniveau is er niet veel tegen deze acties: de link is duidelijk en controleerbaar en steunt een goed doel. De beperking van deze gezamenlijke acties is echter dat het systeem dat erachter zit, in stand blijft. De samenwerkingen brengen geen systematische veranderingen te weeg, en houden in sommige gevallen zelfs onduurzame of oneerlijke situaties in stand. Om op het mineraalwater voorbeeld terug te komen: een financiële bijdrage aan een schoondrinkwater project is mooi, maar de privatisering van water waar het betrokken waterbedrijf van profiteert wordt hiermee niet aangepakt, terwijl deze trend juist grote groepen arme mensen de toegang tot water ontzegt.

Het grote plaatje

Goede partnerschappen transformeren het systeem dat de oorzaken van structurele armoede en ongelijkheid in stand houdt en ze dragen op micro- én op macroniveau bij aan ontwikkelingsdoelstellingen. Uit ervaring blijkt dat ngo’s nog regelmatig het grotere plaatje uit het oog verliezen en in hun acties met bedrijven vooral de winst op microniveau zien, terwijl er in de samenwerking met bedrijven veel meer te halen is.

Naïeve ngo’s

Ngo’s zijn in hun contacten met bedrijven en in het aangaan van partnerschappen vaak nog wat naïef.

“Het is belangrijk om te bedenken hoe het systeem in elkaar zit dat de armoede veroorzaakt of in stand houdt”, stelt Mariëtte van Huijstee, onderzoeker bij SOMO. “En daarbij na te gaan wat je als ngo allemaal nog meer zou kunnen aankaarten als je eenmaal in gesprek bent met een bedrijf.” Verder zouden ngo’s veel actiever op zoek kunnen gaan naar geschikte bedrijven voor een partnerschap. Van Huijstee: “Er wordt nu vaak gereageerd op kansen die voorbij komen, zonder dat daar een duidelijke visie achter ligt. Als je goed nadenkt over met wie je wilt samenwerken en met het oog op welke verandering, kom je vaak verder en kun je als NGO dichter bij je missie blijven.”

SOMO ondersteunt ngo’s in hun dialoog met bedrijven, in het ontwikkelen van partnership beleid, het zoeken naar geschikte partners en door middel van gericht bedrijfs- en sectoronderzoek.

Bekijk hier(opens in new window) een TEDx debat waarin Trix van Hoof (AMREF Flying Docters), Bas Hoefman (Research Africa), Mariëtte van Huijstee (SOMO) en Mark Vernooij (THNK) met elkaar praten over de voor-en nadelen van partnerschappen tussen ngo’s en bedrijven.