Anderhalf jaar na de goedkeuring van de ’Guiding Principles on Business and Human Rights’

SOMO’s recent gepubliceerde gids ‘How to use the UN Guiding Principles on Business and Human Rights in company research and advocacy’ werd goed ontvangen tijdens het ‘United Nations Annual Forum on Business and Human Rights’ dat op 4 en 5 december in Genève plaatsvond.

Tijdens de sessie ‘Challenges for Civil Society’ die SOMO daar faciliteerde − in samenwerking met het Business and Human Rights Resource Centre (BHRRC) − werden de gemeenschappelijke uitdagingen en mogelijkheden geformuleerd voor ngo’s bij hun werk gericht op het implementeren van de Guiding Principles door bedrijven en overheden.

Het was het eerste ‘United Nations Annual Forum on Business and Human Rights’ nadat anderhalf jaar geleden de Mensenrechtenraad de aanbevelingen van Professor Ruggie goedkeurde (Guiding Principles for the Protect, Respect and Remedy Framework). Daarmee kwam Ruggies mandaat te vervallen en werd de werkgroep Business & Human Rights gevormd. Tegelijk werd een jaarlijks ‘multi stakeholder forum’ opgericht, die deze eerste keer duizend vertegenwoordigers van diverse staten, universiteiten, ngo’s en bedrijven kon verwelkomen.

Praktische handvatten en methodes

How to use the UN Guiding Principles on Business and Human Rights in company research and advocacy

Dat de recent door SOMO gepubliceerde gids How to use the UN Guiding Principles on Business and Human Rights in company research and advocacy een welkom initiatief is, bleek uit verschillende reacties van ngo’s tijdens het forum.

“Er is duidelijk een behoefte aan een handzame gids met praktische handvatten en methodes voor maatschappelijke organisaties om de Guiding Principles te gebruiken om bedrijven en overheden verantwoordelijk te houden voor het naleven van de internationaal erkende mensenrechten en om bedrijven en overheden daarop te monitoren. De gids is het antwoord op deze behoefte”, vertel SOMO-onderzoeker Mariëtte van Huijstee.

De gids is de tweede in een serie gidsen voor maatschappelijke organisaties die SOMO uitgeeft. De eerste heeft de titel Multi-stakeholder initiatives en verscheen in maart dit jaar.

De rol van maatschappelijke organisaties besproken

Het doel van de sessie ‘Challenges in Implementation – The Role of Civil Society’ was het formuleren van gemeenschappelijke belemmeringen die veel ngo’s tegenkomen in hun werk gericht op het realiseren van de ‘State Duty to Protect’ en de ‘Corporate Responsibility to Respect human rights’.

“Twee belangrijke issues die in de sessie naar voren kwamen: 1) Mensenrechtenverdedigers worden gecriminaliseerd. De aanpak hiervan moet een prioriteit worden voor de werkgroep Business & Human Rights omdat deze mensen een belangrijke rol spelen in het aanjagen van de implementatie van de Guiding Principles. 2) Op nationaal niveau falen overheden en het bedrijfsleven nog te vaak in het beschermen dan wel respecteren van de mensenrechten. De behoefte aan een internationaal mechanisme om specifieke gevallen van schendingen aan te pakken, kwam hierbij naar voren”, zegt van Huijstee.

Echte dialoog ontbrak tijdens forum

“Het doel van het eerste forum was het aangaan van een multi-stakeholder dialoog om gedeelde lessen en mogelijkheden rondom de implementatie van de Guiding Principles met elkaar te delen en zo verder te komen. Maar dit vond helaas niet plaats. De uitkomst van het forum is dan ook teleurstellend te noemen. De perspectieven en dilemma’s van de verschillende actoren werden wel naar voren gebracht, maar kwamen niet bij elkaar omdat de opzet er niet toe aanzette om de dialoog werkelijk aan te gaan. Om het mandaat van dit jaarlijks forum recht te doen, moet het volgende keer echt anders”, vindt Van Huijstee.