50 jaar ISDS
Een mondiaal machtsmiddel voor multinationals gecreëerd en groot gemaakt door Nederland
Precies vijftig jaar geleden was Nederland de grondlegger van ISDS – het systeem waarmee bedrijven staten kunnen aanklagen buiten nationale rechters om. Nederland pastte ISDS in 1968 voor het eerst toe in een investeringsverdrag met Indonesië. Vele landen volgden het Nederlandse voorbeeld. Inmiddels zijn er wereldwijd meer dan drieduizend verdragen met ISDS.
Bescherming
ISDS is vaak een onderdeel van een zogenaamd Bilateraal Investeringsverdrag (BIT); een verdrag tussen twee landen, waarin de bescherming van buitenlandse investeerders wordt geregeld. In een BIT worden alleen de rechten van de buitenlandse investeerder opgesomd – er staat niets bindend in over plichten en verantwoordelijkheden van die investeerder.
Politiek machtsmiddel
Met investeringsverdragen en ISDS-clausules hebben internationale bedrijven een belangrijk politiek machtsmiddel in handen. Een overheid kan een (ISDS-)claim aan z’n broek krijgen wanneer multinationals denken dat overheidsbeslissingen en nieuwe wetgeving hun investeringen kunnen bedreigen, waardoor ze minder winst zouden kunnen maken. Ook als het gaat om regelgeving die burgers beschermt, zoals vakbondsrechten en voedselveiligheidsnormen, of om maatregelen die het klimaat en het milieu moeten beschermen.
Dreigende werking
Door de dreigende werking die van ISDS uitgaat, zorgt deze clausule ervoor dat sociaal en milieubeleid wordt tegengehouden of afgezwakt. Landen zijn vaak niet opgewassen tegen de juridische spierballentaal van multinationals.
In dit rapport van Both ENDS, Milieudefensie, TNI en SOMO, wordt geanalyseerd welke schade ISDS de afgelopen vijftig jaar heeft aangericht. Verder laat het rapport zien welke alternatieven er zijn en hoe investeringsverdragen ook milieu- en mensenrechten kunnen beschermen.
Het rapport wordt gepresenteerd aan de vooravond van de herziening van de Nederlandse BITs. In totaal heeft Nederland negentig investeringsverdragen.
Meer informatie nodig?
-
Bart-Jaap Verbeek
Onderzoeker
Partners
Publicatie
Bijlagen
Related news
-
Staatskas loopt jaarlijks 2 miljard euro misGeplaatst in categorie:Lang lezenRodrigo FernandezGepubliceerd op:
-
Geldstromen via Nederlandse brievenbussen nemen weer toe Gepubliceerd op:Arnold MerkiesGeplaatst in categorie:PublicatieArnold Merkies
-
Overheid pampert ASML en aandeelhouders met 4,4 miljard euro belastingkortingGeplaatst in categorie:Lang lezenDavid Ollivier de LethGepubliceerd op: