Obama baalt van Holland

De Amerikaanse president zette ons land weg als belastingparadijs. Wouter Bos snapt er niks van. De Amerikaanse president Barack Obama was boos op Nederland. Maandag lanceerde hij een plan om ‘korte metten te maken met bedrijven die belastingparadijzen gebruiken om belastingen in de VS te ontlopen’.

Voor het eerst noemde het Witte Huis Nederland in één adem met belastingparadijs Bermuda. Minister Wouter Bos van Financiën reageerde gisteren not amused. ‘Ik ben hier niet blij mee. Het beeld dat dit oproept, is volstrekt onterecht.’

Dat Bos zo fel reageert is wel te begrijpen. Want de Nederlandse economie en dan vooral de financiële sector profiteert flink van Amerikaanse bedrijven als Nike en Sun Microsystems. Jaarlijks stroomt via buitenlandse bedrijven die hier om fiscale redenen zijn gevestigd 4.600 miljard euro door Nederland, ruim zes keer het bruto nationaal product, zo blijkt uit gegevens van De Nederlandsche Bank (DNB). Dat levert de economie volgens DNB 1,5 miljard euro per jaar op.

Deskundigen als Albert Hollander van het non-profit belastingonderzoeksbureau Tax Justice zeggen dat Nederland wel degelijk een belastingparadijs is. ‘Nederland stelt zijn belastingnetwerk beschikbaar voor buitenlandse bedrijven om elders aan belasting te ontkomen.’

U2 en Beckham
Bands als U2 en voetballers als David Beckham kennen de vluchtroute via de polder maar al te goed. Zij hebben in Nederland speciale ondernemingen opgezet – ook wel BFI’s (Bijzonder Financiële Instellingen) genoemd – om van het gunstige belastingklimaat te profiteren. Over de wereldwijde verdiensten (royalty’s) van de nieuwe U2-cd No line on the horizon betaalt de band 0 procent belasting.

Aan de Amsterdamse Zuidas zitten de bedrijven die de buitenlandse bedrijven helpen: de zogeheten trustkantoren, inmiddels een belangrijke industrie waar bijna 2.000 mensen werken.

Belastingen betaald door BFI’s en inkomsten van de 141 Nederlandse trustkantoren dragen jaarlijks 1,5 miljard euro bij aan de economie.

Niet voor niets lokt het Netherlands Foreign Investment Agency van het ministerie van Economische Zaken buitenlandse bedrijven met een gelikte website deze kant op. ‘Sinds 2007 is het Nederlandse belastingklimaat voor internationale bedrijven nog aantrekkelijker,’ staat daar te lezen. Naast goede voorzieningen is volgens de site ‘het belastingklimaat simpelweg nog een reden om naar Nederland te komen’.

Goed toeven
Geestig genoeg is de Nederlandse staat sinds enige tijd actief betrokken bij het faciliteren van belastingvermijding door trustkantoren. Marktleider Fortis Intertrust is immers een staatsbedrijf dat volgens SOMO, een onderzoeksbureau gespecialiseerd in multinationals, ruim 2.000 bv’s onder zijn hoede heeft. Zelfs Fortis erkent dat het goed toeven is in Nederland. ‘Als je kijkt naar de definitie op Wikipedia is Nederland een belastingparadijs,’ zegt een woordvoerder desgevraagd. Over de uitspraak van Obama maakt de bank zich volgens de woordvoerder vooralsnog geen zorgen. Dat lijkt terecht want minister Bos is geenszins van plan om de lucratieve trustsector in te perken. ‘Wij gaan niets veranderen aan onze wetgeving naar aanleiding van dit lijstje,’ zei hij gisteren.

Ongevoelig
Bos toont zich daarmee ongevoelig voor het moreel appèl dat Obama deed. ‘Niemand houdt van belasting betalen,’ zei de president. ‘Maar iedereen moet zijn steentje bijdragen. Net zoals burgers belasting betalen, moeten bedrijven dat ook doen.’

Obama lijkt staatssecretaris Jan Kees de Jager van Financiën aan zijn zijde te hebben. Die zei eerder deze maand in een radio-interview over landen met bankgeheim dat ‘passief of actief meewerken aan het wegsluizen van belastingen van andere landen’ onacceptabel is. Rainer Prokisch, hoogleraar Internationaal Belastingrecht van de Universiteit van Maastricht, benadrukt dat de profiterende bedrijven zelf niets fout doen. ‘Ze maken gewoon gebruik van het gunstige belastingklimaat.’

Weinig vraagtekens
De hoogleraar verbaast zich er wel over hoe weinig vraagtekens er worden gezet bij het ethisch gehalte van het Nederlandse stelsel, maar begrijpen doet hij dat wel. ‘Mensen die er verstand van hebben, praten er niet over, omdat ze goud geld verdienen aan het systeem.’

Bron: Dagblad De Pers, 05-05-2009