Nederland belastingparadijs voor multinationals

Buitenlandse multinationals die in Nederland een zogenaamd ‘brievenbusbedrijf’ oprichten, een bedrijf zonder werknemers dat beheerd wordt door een trustkantoor, betalen zo in het land van herkomst geen belasting.

Vaak bestaat een vestiging van een buitenlandse multinational uit niet meer dan een ‘brievenbusbedrijf’, een bedrijf zonder werknemers dat beheerd wordt door een zogenaamd trustkantoor. Ondanks het afschaffen van enkele regelingen de afgelopen jaren blijft het aantal zogenaamde ‘brievenbusbedrijven’ snel groeien. Inmiddels telt Nederland er zo’n twintigduizend.

De aantrekkingskracht voor buitenlandse multinationals berust voor een belangrijk deel op de belastingverdragen die Nederland met andere landen heeft afgesloten. Onderzoeker Francis Weyzig van SOMO: “Door deze verdragen is het voordelig om betalingen van rente, royalties en dividenden van een dochterbedrijf in het ene land naar een moederbedrijf in een ander land via Nederland te laten lopen. Dit soort ‘doorsluisconstructies’ kunnen echter schadelijk zijn wanneer bijvoorbeeld het moederbedrijf zich in een belastingparadijs bevindt.” Uit gegevens van de Kamer van Koophandel blijkt dat een kwart van de Nederlandse brievenbusbedrijven met voornamelijk financiële activiteiten een moederbedrijf heeft op de Nederlandse Antillen, een bekend belastingparadijs.

Daarnaast heeft Nederland een bijzondere regeling voor financieringsmaatschappijen, bedrijven die de functie van bankier hebben binnen een grote multinational. De huidige regeling werd schadelijk bevonden door Europese Unie en is daarom afgeschaft met een overgangsregeling tot 2011. In het kader van “Werken aan Winst” heeft de Tweede kamer onlangs echter een nieuwe belastingwet aangenomen waarmee sommige schadelijke constructies in een andere vorm voortgezet kunnen worden. Het gaat dan met name om de zogenaamde ‘rentebox’. Op 20 november wordt dit wetsvoorstel behandeld door de Eerste kamer.

Er ontstaan schadelijke effecten als een multinational opbrengsten kan wegsluizen zonder daar belasting over te betalen in het land van herkomst. Dat kan bijvoorbeeld in de vorm van hoge rentebetalingen aan een financieringsmaatschappij, maar ook in de vorm van royalties. Andere landen, ook ontwikkelingslanden, lopen daardoor belastinginkomsten mis.

Voor Nederland levert dit systeem naar schatting €1,2 miljard aan extra belastinginkomsten op, plus enkele duizenden banen bij trustkantoren en belastingadviesbureau’s. Daar staat tegenover dat Nederland op deze manier ook het witwassen van geld vergemakkelijkt en bedrijven met een slechte reputatie aantrekt, zoals Trafigura, dat betrokken was bij het gifschandaal in Ivoorkust.

Zie ook:

• Behandeling wetsvoorstel ‘Werken aan Winst’ in de Eerste Kamer, 20 Nov 2006(opens in new window)
• Voortzetting behandeling wetsvoorstel ‘Werken aan Winst’ in de Eerste Kamer, 21 Nov 2006 (opens in new window)
• Tax Consultants International nieuwsbericht, SOMO: Nederland belastingparadijs? (opens in new window)